İşletme faaliyetleri için kullandığınız ve şirket filonuzda yer alan taşıtlar ticari araç olarak adlandırılır. Söz konusu taşıtların kullanımı, belgelenmesi ve muhasebe kaydı bireysel olarak kullanılan araçlara göre farklıdır. Sizin için hazırladığımız bu içeriği okuyarak ticari taşıtların genel özellikleri, sınıfları ve evrak işleri hakkında detaylı bilgi edinebilirsiniz.
Ticari Araç Nedir?
Şirket faaliyetleri için kullanılan taşıtlar ticari araç olarak adlandırılır. Bu taşıtların temel özelliği, yük veya yolcu taşıma gibi işlevlere göre donatılmış olmalarıdır. Söz konusu araçlar, binek otomobillerine göre farklı olarak tasarlanmış iç mekan düzenlemelerine sahiptir. Bu araçların yakıt tüketimi, bakım gereksinimleri ve diğer ihtiyaçları kişisel vasıtalara göre farklılık gösterir. Ayrıca bu vasıtalar, vergilendirme ve diğer konularda farklı prosedürlere bağlıdır.Hangi Taşıtlar Ticari Araç SınıfındadırTicari araç kategorisinde ön plana çıkan taşıtlar şunlardır:
Yukarıdaki taşıt tiplerine ek olarak işletme faaliyeti için özel dizayn edilmiş vasıtalar da ticari araç kapsamında yer alır. Örnek olarak, şirketinizdeki otomobillerden birine yolcu karşılamak için özel bir modifikasyon yaptığınızda bu araç artık ticari sınıfına girer. Böyle bir durum söz konusu olduğunda taşıtın bu şekilde kaydedilmesi gerekir.
Ticari Araç Ruhsatı Nasıl Alınır?
Şirket faaliyetleri için kullanılan araçlarda ticari araç ruhsatı alınması zorunludur. Taşıtların söz konusu ruhsat alınmadığı hâlde ticari olarak kullanıldığı tespit edilirse cezai işlem uygulanır. Bu tür durumlarla karşılaşmamak için kayıt işlemini vasıtayı kullanmaya başlamadan önce yapmak gerekir.2018’den önce araç ruhsatları Emniyet Müdürlüklerine bağlı Trafik Tescil Şubeleri tarafından verilmekteydi. Ancak, 01.02.2018 tarihinde yapılan bir yasal düzenlemeyle noterler söz konusu belgenin verilmesi konusunda yetkili kılınmıştır. Dolayısıyla, ticari taşıtlarınızı sisteme kaydetmek için en yakın notere başvurmanız gerekir. Başvuru esnasında yanınızda bulunması gereken belgeler şunlardır:
Yukarıdakilere ek olarak taşıt tipine göre farklı belgeler talep edilebilir. Ruhsat, araç devir işlemleri tamamlandıktan hemen sonra noterden alınabilir. İkinci El Ticari Araç Ruhsatı Üzerinde trafik cezası veya ipotek bulunan bir aracın devredilmesi mümkün değildir. Filonuza ikinci el taşıt alırken dikkat etmeniz gereken konulardan biri budur. Söz konusu araçların ruhsat işlemlerinde sigorta poliçesinin yanı sıra muayene belgesi gerekir. Taşıtın plakası değiştirilecekse bu durum notere belirtilmeli ve yeni bir plaka numarası alınmalıdır.İkinci el ticari araç ruhsatında devir işleminden hemen sonra “Tescile İlişkin Geçici Belge” düzenlenir. 1 ay boyunca geçerli olan bu belgenin temel amacı satış işlemi yapılırken her iki tarafı da güvenceye almaktır. Devir işleminin sorunsuz bir biçimde yapılması için güvenli ödeme sistemlerini tercih etmeniz tavsiye edilir. Ruhsat, ödeme süreçleri yetkili makamlar tarafından kontrol edilip onaylandıktan sonra aracın yeni sahibine teslim edilir.2023 Ticari Araç Muhasebe Kaydı Nasıl Yapılır?Filonuzdaki ticari taşıtların muhasebe kaydını yapmak için aşağıdaki adımları izleyebilirsiniz;Ticari Araç Alış Kaydı:
-
Araç alımı yapıldığında, ilk olarak “Araç Alış Bedeli” hesabı kullanılarak alınan aracın maliyeti kaydedilir. Bu hesap, aracın satın alma bedelini yansıtır.Aynı zamanda “KDV Alış” hesabı kullanılarak, aracın satın alma bedeli üzerinden ödenen Katma Değer Vergisi (KDV) kaydedilir. Bu hesap, alınan aracın KDV’sini gösterir.Eğer aracın alımı kredili veya taksitli olarak yapıldıysa, “Banka Kredileri” veya “Taksitli Alımlar” hesabı kullanılarak ödenen taksitler kaydedilir.
Ticari Araç Satış Kaydı:
-
Araç satışı yapıldığında, öncelikle “Araç Satış Geliri” hesabına satılan aracın satış bedeli kaydedilir. Bu hesap, aracın satışından elde edilen geliri yansıtır.Aynı zamanda “KDV Satış” hesabı kullanılarak, aracın satış bedeli üzerinden tahsil edilen KDV kaydedilir. Bu hesap, satılan aracın KDV’sini gösterir.Eğer satış kredili veya taksitli olarak yapıldıysa, “Müşteri Kredileri” veya “Taksitli Satışlar” hesabı kullanılarak tahsil edilen taksitler kaydedilir.
Ticari Araç Muhasebe Kaydına ÖTV ve KDV Nasıl Eklenir?
Ticari araç ÖTV oranları, taşıtın türüne ve motor gücü gibi özelliklere göre değişir. Dolayısıyla, muhasebe kaydına bu vergiyi eklemeden önce vasıtanız için belirlenen vergi oranlarını kontrol etmeniz gerekir. Söz konusu ödeme, aracın faturasına ve beyannameye eklenir. Bu ödemenin yeni araç alımlarında ruhsat çıkarmadan önce yapılması gerekir. ÖTV’yi taksitlendirdiyseniz yaptığınız her ödemeyi beyannameye kaydetmeniz gerekir.KDV, ticari taşıtlarda fatura üzerinde belirtilmesi gereken vergilerden biridir. Söz konusu ödeme hem alıcı hem de satıcı tarafından yapılır. Katma Değer Vergisinin satış esnasında faturada belirtilmesi gerekir. Vergi tutarı, aracın satış fiyatına eklenerek tahsil edilebilir.Ticari Araç MTV Muhasebe Kaydı Nasıl Yapılır?MTV, 197 Sayılı Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanunu uyarınca ödenmesi gereken bir kalemdir. Söz konusu vergi bütün motorlu taşıtlar için geçerlidir. Yapılan ödemelerin beyannamede gösterilmesi yasal yükümlülüklerin yerine getirilmesi açısından son derece önemlidir. Muhasebe kaydı ise aracın gider hesaplarına eklenmesiyle gerçekleşir. MTV’nin gider olarak kaydedilmesi konusunda bazı nüanslar bulunur. Söz konusu vergi her zaman gider olarak dikkate alınmayabilir. Muhasebe kaydına bu ödemeyi eklerken dikkate alınması gereken konular şunlardır:
-
Otomobil, motosiklet ve arazi taşıtlarında yalnızca kiralama faaliyetleriyle uğraşanlar MTV’yi gider olarak yazabilir. Araçların taşıt kiralama dışında kullanımı hâlinde, ticari kullanım olsa bile MTV gider yazılamaz.Minibüs, otobüs, kamyonet, kamyon, çekici, motorlu karavan, panel van vb araçlarda Motorlu Taşıtlar Vergisi gider olarak yazılabilir. Uçak, helikopter gibi hava araçlarının ticari maksatla kullanılması hâlinde bunlar için ödenen MTV gider olarak kaydedilebilir.
Ticari Araç Gider Olarak Kaydedilebilir Mi?
Ticari araçların satın alınması ya da kiralanması, işletmenin faaliyetlerini ilgilendiren bir durumdur. İş amaçları doğrultusunda kullanılan araçlar için yapılan harcamalar gider olarak gösterilebilir. Söz konusu giderler arasında aşağıdaki harcamalar yer alabilir.
-
Satın Alma Maliyeti: Ticari araçların satın alma maliyeti, özellikle ticari faaliyetler için kullanılacaksa, genellikle amortisman veya değer kaybı yoluyla yıllara yayılarak kaydedilebilir.Bakım ve Onarım Giderleri: Ticari araçların bakım, onarım, yağ değişimi, lastik değişimi gibi rutin masrafları işletmenin giderleri olarak kaydedilebilir. Yakıt Giderleri: Ticari araçların iş amaçları doğrultusunda kullanılan yakıt giderleri, işletmenin maliyetleri arasında yer alabilir.Sigorta ve Lisans Ücretleri: Ticari araçların sigorta primleri ve trafik lisans ücretleri gibi masraflar da işletmenin giderleri olarak kaydedilebilir.Kira Giderleri: Ticari araçların geçici olarak kiralanması hâlinde, kira giderleri işletmenin maliyetlerinden biri olarak kaydedilebilir.
Ticari araçların kişisel kullanımı ile ilgili bazı kısıtlamalar olabilir. İşletme sahipleri genellikle ticari araçları sadece iş amaçları için kullanmalı ve kişisel kullanımı ayrı tutmalıdır. Ayrıca, vergi yasaları genellikle ticari araçların iş dışı kullanımının işletme sahipleri için vergi avantajlarını etkileyebileceği şekillerde sınırlamalar içerebilir.PetrolMatik ile işletmenize ait araçların giderlerini en aza indirebilirsiniz. Türkiye’nin dört bir yanındaki Petrol Ofisi istasyonlarından kolayca akaryakıt almanızı sağlayan bu sistem muhasebe kayıtlarını otomatik olarak yapar. Akaryakıt alımını kolaylaştıran sistemle gereksiz harcamaları ve karmaşık muhasebe prosedürlerinden kaynaklanan maliyetleri tamamen önleyebilirsiniz.
İşletme faaliyetleri için kullandığınız ve şirket filonuzda yer alan taşıtlar ticari araç olarak adlandırılır. Söz konusu taşıtların kullanımı, belgelenmesi ve muhasebe kaydı bireysel olarak kullanılan araçlara göre farklıdır. Sizin için hazırladığımız bu içeriği okuyarak ticari taşıtların genel özellikleri, sınıfları ve evrak işleri hakkında detaylı bilgi edinebilirsiniz.
Ticari Araç Nedir?
Şirket faaliyetleri için kullanılan taşıtlar ticari araç olarak adlandırılır. Bu taşıtların temel özelliği, yük veya yolcu taşıma gibi işlevlere göre donatılmış olmalarıdır. Söz konusu araçlar, binek otomobillerine göre farklı olarak tasarlanmış iç mekan düzenlemelerine sahiptir. Bu araçların yakıt tüketimi, bakım gereksinimleri ve diğer ihtiyaçları kişisel vasıtalara göre farklılık gösterir. Ayrıca bu vasıtalar, vergilendirme ve diğer konularda farklı prosedürlere bağlıdır.Hangi Taşıtlar Ticari Araç SınıfındadırTicari araç kategorisinde ön plana çıkan taşıtlar şunlardır:
Kamyonlar Kamyonetler Otobüsler Ticari Vanlar Çekiciler Treylerlerİş makineleri Dağıtım araçlarıTicari pikaplarTicari minibüsler
Yukarıdaki taşıt tiplerine ek olarak işletme faaliyeti için özel dizayn edilmiş vasıtalar da ticari araç kapsamında yer alır. Örnek olarak, şirketinizdeki otomobillerden birine yolcu karşılamak için özel bir modifikasyon yaptığınızda bu araç artık ticari sınıfına girer. Böyle bir durum söz konusu olduğunda taşıtın bu şekilde kaydedilmesi gerekir.
Ticari Araç Ruhsatı Nasıl Alınır?
Şirket faaliyetleri için kullanılan araçlarda ticari araç ruhsatı alınması zorunludur. Taşıtların söz konusu ruhsat alınmadığı hâlde ticari olarak kullanıldığı tespit edilirse cezai işlem uygulanır. Bu tür durumlarla karşılaşmamak için kayıt işlemini vasıtayı kullanmaya başlamadan önce yapmak gerekir.2018’den önce araç ruhsatları Emniyet Müdürlüklerine bağlı Trafik Tescil Şubeleri tarafından verilmekteydi. Ancak, 01.02.2018 tarihinde yapılan bir yasal düzenlemeyle noterler söz konusu belgenin verilmesi konusunda yetkili kılınmıştır. Dolayısıyla, ticari taşıtlarınızı sisteme kaydetmek için en yakın notere başvurmanız gerekir. Başvuru esnasında yanınızda bulunması gereken belgeler şunlardır:
Sahiplik bildiren belge (Fatura ya da satış sözleşmesi olabilir)ÖTV belgesi Zorunlu trafik sigortası poliçesi Araç uygunluk belgesi Araç sahibinin kimlik bilgileri Araç sahibinin adres bilgileri
Yukarıdakilere ek olarak taşıt tipine göre farklı belgeler talep edilebilir. Ruhsat, araç devir işlemleri tamamlandıktan hemen sonra noterden alınabilir. İkinci El Ticari Araç Ruhsatı Üzerinde trafik cezası veya ipotek bulunan bir aracın devredilmesi mümkün değildir. Filonuza ikinci el taşıt alırken dikkat etmeniz gereken konulardan biri budur. Söz konusu araçların ruhsat işlemlerinde sigorta poliçesinin yanı sıra muayene belgesi gerekir. Taşıtın plakası değiştirilecekse bu durum notere belirtilmeli ve yeni bir plaka numarası alınmalıdır.İkinci el ticari araç ruhsatında devir işleminden hemen sonra “Tescile İlişkin Geçici Belge” düzenlenir. 1 ay boyunca geçerli olan bu belgenin temel amacı satış işlemi yapılırken her iki tarafı da güvenceye almaktır. Devir işleminin sorunsuz bir biçimde yapılması için güvenli ödeme sistemlerini tercih etmeniz tavsiye edilir. Ruhsat, ödeme süreçleri yetkili makamlar tarafından kontrol edilip onaylandıktan sonra aracın yeni sahibine teslim edilir.2023 Ticari Araç Muhasebe Kaydı Nasıl Yapılır?Filonuzdaki ticari taşıtların muhasebe kaydını yapmak için aşağıdaki adımları izleyebilirsiniz;Ticari Araç Alış Kaydı:
Araç alımı yapıldığında, ilk olarak “Araç Alış Bedeli” hesabı kullanılarak alınan aracın maliyeti kaydedilir. Bu hesap, aracın satın alma bedelini yansıtır.Aynı zamanda “KDV Alış” hesabı kullanılarak, aracın satın alma bedeli üzerinden ödenen Katma Değer Vergisi (KDV) kaydedilir. Bu hesap, alınan aracın KDV’sini gösterir.Eğer aracın alımı kredili veya taksitli olarak yapıldıysa, “Banka Kredileri” veya “Taksitli Alımlar” hesabı kullanılarak ödenen taksitler kaydedilir.
Ticari Araç Satış Kaydı:
Araç satışı yapıldığında, öncelikle “Araç Satış Geliri” hesabına satılan aracın satış bedeli kaydedilir. Bu hesap, aracın satışından elde edilen geliri yansıtır.Aynı zamanda “KDV Satış” hesabı kullanılarak, aracın satış bedeli üzerinden tahsil edilen KDV kaydedilir. Bu hesap, satılan aracın KDV’sini gösterir.Eğer satış kredili veya taksitli olarak yapıldıysa, “Müşteri Kredileri” veya “Taksitli Satışlar” hesabı kullanılarak tahsil edilen taksitler kaydedilir.
Ticari Araç Muhasebe Kaydına ÖTV ve KDV Nasıl Eklenir?
Ticari araç ÖTV oranları, taşıtın türüne ve motor gücü gibi özelliklere göre değişir. Dolayısıyla, muhasebe kaydına bu vergiyi eklemeden önce vasıtanız için belirlenen vergi oranlarını kontrol etmeniz gerekir. Söz konusu ödeme, aracın faturasına ve beyannameye eklenir. Bu ödemenin yeni araç alımlarında ruhsat çıkarmadan önce yapılması gerekir. ÖTV’yi taksitlendirdiyseniz yaptığınız her ödemeyi beyannameye kaydetmeniz gerekir.KDV, ticari taşıtlarda fatura üzerinde belirtilmesi gereken vergilerden biridir. Söz konusu ödeme hem alıcı hem de satıcı tarafından yapılır. Katma Değer Vergisinin satış esnasında faturada belirtilmesi gerekir. Vergi tutarı, aracın satış fiyatına eklenerek tahsil edilebilir.Ticari Araç MTV Muhasebe Kaydı Nasıl Yapılır?MTV, 197 Sayılı Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanunu uyarınca ödenmesi gereken bir kalemdir. Söz konusu vergi bütün motorlu taşıtlar için geçerlidir. Yapılan ödemelerin beyannamede gösterilmesi yasal yükümlülüklerin yerine getirilmesi açısından son derece önemlidir. Muhasebe kaydı ise aracın gider hesaplarına eklenmesiyle gerçekleşir. MTV’nin gider olarak kaydedilmesi konusunda bazı nüanslar bulunur. Söz konusu vergi her zaman gider olarak dikkate alınmayabilir. Muhasebe kaydına bu ödemeyi eklerken dikkate alınması gereken konular şunlardır:
Otomobil, motosiklet ve arazi taşıtlarında yalnızca kiralama faaliyetleriyle uğraşanlar MTV’yi gider olarak yazabilir. Araçların taşıt kiralama dışında kullanımı hâlinde, ticari kullanım olsa bile MTV gider yazılamaz.Minibüs, otobüs, kamyonet, kamyon, çekici, motorlu karavan, panel van vb araçlarda Motorlu Taşıtlar Vergisi gider olarak yazılabilir. Uçak, helikopter gibi hava araçlarının ticari maksatla kullanılması hâlinde bunlar için ödenen MTV gider olarak kaydedilebilir.
Ticari Araç Gider Olarak Kaydedilebilir Mi?
Ticari araçların satın alınması ya da kiralanması, işletmenin faaliyetlerini ilgilendiren bir durumdur. İş amaçları doğrultusunda kullanılan araçlar için yapılan harcamalar gider olarak gösterilebilir. Söz konusu giderler arasında aşağıdaki harcamalar yer alabilir.
Satın Alma Maliyeti: Ticari araçların satın alma maliyeti, özellikle ticari faaliyetler için kullanılacaksa, genellikle amortisman veya değer kaybı yoluyla yıllara yayılarak kaydedilebilir.Bakım ve Onarım Giderleri: Ticari araçların bakım, onarım, yağ değişimi, lastik değişimi gibi rutin masrafları işletmenin giderleri olarak kaydedilebilir. Yakıt Giderleri: Ticari araçların iş amaçları doğrultusunda kullanılan yakıt giderleri, işletmenin maliyetleri arasında yer alabilir.Sigorta ve Lisans Ücretleri: Ticari araçların sigorta primleri ve trafik lisans ücretleri gibi masraflar da işletmenin giderleri olarak kaydedilebilir.Kira Giderleri: Ticari araçların geçici olarak kiralanması hâlinde, kira giderleri işletmenin maliyetlerinden biri olarak kaydedilebilir.
Ticari araçların kişisel kullanımı ile ilgili bazı kısıtlamalar olabilir. İşletme sahipleri genellikle ticari araçları sadece iş amaçları için kullanmalı ve kişisel kullanımı ayrı tutmalıdır. Ayrıca, vergi yasaları genellikle ticari araçların iş dışı kullanımının işletme sahipleri için vergi avantajlarını etkileyebileceği şekillerde sınırlamalar içerebilir.PetrolMatik ile işletmenize ait araçların giderlerini en aza indirebilirsiniz. Türkiye’nin dört bir yanındaki Petrol Ofisi istasyonlarından kolayca akaryakıt almanızı sağlayan bu sistem muhasebe kayıtlarını otomatik olarak yapar. Akaryakıt alımını kolaylaştıran sistemle gereksiz harcamaları ve karmaşık muhasebe prosedürlerinden kaynaklanan maliyetleri tamamen önleyebilirsiniz.